开

kāi

1. ашу, ашылу, басталу, кірісу, өрістеу, өрістету, шығу, шығару, қазу, қазылу, ағыту, ағытылу, ажырау, ажырату, бөлу, бөліну, кесу, қию, еру, жібу, қалдыру, тоқтату, жою, келу, кету, жөнелу, жазу, төлеу, өткізу, беру, жұмсау, айдау, құру, жүргізу, қайнау

开门 — есік ашу, қақпа ашу

开幕 — жиналыс ашылу, мәжіліс ашылу, басталу, ашылу

开机 — суретке түсіре бастау, кескін ала бастау, түсіруге кірісу, ала бастау

开口说话 — сөйлей бастау, сөзге кірісу

开花 — гүл ашу, шешек ату, гүлдеу, құлпыру

开颜 — қабағы ашылу, жүзі жадырау

开斋饭 — ауызашар

开斋捐 — пітір садақа, пітір

开冻 — мұз еру, сең жүру

开经 — Құран бастау, Құран оқу, Құран аудару

开山之作 — алғашқы туынды, бастапқы шығарма, беташар туынды; беташары, атасы, бісмілләсі

开眼 — көз аясы ашылу, ой өрісі кенею

开井 — құдық қазу

墙上开了个窗口 — қабырғадан терезе шығарды

扣儿开了 — түймесі ағытылып кетті

开禁 — тыйым тоқтату, тежем қалдыру

开拖拉机 — трактор айдау

开栏语 — беташар, кіріссөз, сөз басы

开汽车 — машина жүргізу

开工厂 — зауыт құру

开学 — оқу бастау

开方子 — рецепт жазу

开水 — қайнаған су, пісі су

水开了 — су қайнады

冻得他哆嗦开了 — ол тоңғанынан дірілдей жөнелді

【开刀】 операция жасау, операция жүргізу, операция ету

这病得开刀 — бұл науқасқа операция жасауға тура келеді

【开关】 ажыратқыш, сөндіргіш, айырғыш

【开交】 босау, босану, құтылу, сытылу, ауашалану, бөлу, ажырату, арашалау, айыру

忙得不能开交 — қарбаласшылықтан босай алмай жатыр, тұмсығынан шаншылып жүр

闹得不可开交 — арашалауға көнер емес, бой берер түрі жоқ

开发 — ашу, пайдалану, көркейту, гүлдендіру

开火 — от ату, оқ ату, оқ шығару, оқ жаудыру, ұрыс бастау, ату, атқылау; атысып қалу, қақтығысып қалу

【开国】 мемлекет құру, патшалық құру

开国大典 — мемлекет құру салтанаты

2. кесім, пішім, бүктем, формат

三十二开本 — отыз екі кесімдік кітап, 32 форматтық кітап

3. қатынас, байланыс, үлес, сыбаға

三七开 — үштің жетіге қатынасы

4. карат (асыл тастарды өлшейтін 0.2 грамдық өлшем бірлігі), сынама (алтын, күміс затқа басылатын цифрлі таңба)

十四金 — он төрт караттық алтын

5. кельвин (жылулық іліміндегі жылулық өлшемінің бірлігі)